از رودکی تا «روز رودکی»

این مقاله که به‌مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده است، تاریخچۀ پاس‌داشت این شاعر بزرگ را در میان قوم تاجیک بررسی می‌کند. نخستین بار بعد از نگارش کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک تألیف صدرالدین عینی بود که رودکی در جمهوری تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب گردید و در اوایل سال ۱۹۲۶م وزارت معارف جمهوری مختار تاجیکستان در نوروز تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام نمود. انتشار مقالۀ مفصلی دربارۀ رودکی و نیز مجموعه‌ای به‌نام استاد رودکی از سوی صدرالدین عینی در سال ۱۹۴۰م به شهرت این شاعر بزرگ در بین مردم تاجیک افزود؛ تا‌ ‌آنجا که جشن ۱۱۰۰سالگی رودکی در ۱۴ اکتبر ۱۹۵۸م با شکوه تمام آغاز یافت. همایش اولین بنیاد رودکی ۱۲ اکتبر سال ۲۰۰۰م در پنجکنت باعنوان «یاد رودکی در دیار رودکی» برگزار شد و در آن دانشمندان تاجیک و گروه محققان ایرانی حضور داشتند. ۲۲ سپتامبر سال ۲۰۰۲م نیز در تاجیکستان تجلیل نخستین روز رودکی با شکوه شایسته برپا شد و امسال (۲۰۰۵) نیز چهارمین سالی است که مراسم تجلیل از «روز رودکی» برگزار می‌شود.